ويژگيهاي سنگ چينه‌اي مقاطع مورد مطالعه
بر اساس مطالعات صورت گرفته ،بخش عمده
نهشته هاي مقاطع‌موردمطالعه شامل‌سنگ‌آهكهاي
اربيتولين دار نازك لايه تا توده‌اي كرم تا خاكستري رنگي است كه بر اساس مطالعات فسيل شناسي دقيق در محدوده زماني بارمين تا آلبين قرار مي‌گيرد ودر برگيرنده مجموعه زيستي از روزن بران كف زي، جلبكهاي قرمز و سبز و قطعات ماكروفسيل مي‌باشند که به خوبي معرف رخساره اورگونين است..اين نهشته ها به واسطه چندين متر كنگلومرا و ماسه سنگ قرمز تيره تا قهوه اي رنگ با دگرشيبي زاويه دار برروي شيل و ماسه‌سنگ هاي تيره رنگ متعلق به گروه شمشک و با ناپيوستگي فرسايشي زير سنگ آهك هاي ضخيم لايه تا توده اي مربوط به سنومانين قرار دارد.
رخساره‌هاي ميكروسكوپي شناخته شده و محيط رسوبي مربوط به‌آنها
بر اساس مطالعات صورت گرفته برروي برشهاي زمين شناسي مختلف در منطقه مورد مطالعه ، بطوركلي ميكروفاسيس هاي‌كربناتي ذيل قابل شناسايي است كه در سه گروه محيطي سدي ،لاگون و درياي باز قرار مي گيرند.(شكل 2)
)Ooid grainstone-۱گرينستون ااييدي (
اجزاي اصلي اين رخساره ميكروسكوپي را اُاُنيدها (در نمونه‌هاي مختلف بين 30 تا 50 درصد متغير است) به همراه سيمان اسپاري تشكيل مي‌دهند. اُاُنيدها غالباً تك لايه‌اي تا دو لايه‌اي بوده، هسته مركزي در بيشتر آنها دانه‌هاي اسكلتي و بعضاً دانه‌هاي تخريبي كوارتز و اينتراكلاست مي‌باشد. از عناصر فرعي در اين رخساره مي‌توان به اينتراكلاست ها (15-10 درصد)، دانه‌هاي اسكلتي (20-15 درصد) اشاره نمود. دانه‌هاي اسكلتي در اين رخساره نيز شامل ميليوليد ، اكينودرم، جلبك سبز، بريوزوا، تكستولاريا ، گاستروپد، روديست و فرامينفركف‌زي با پوسته آگلوتينه مي‌باشد.محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي سدي كربناته است .. (شکل3A)
. Bioclast grainstone-۲گرينستون بيوكلاستي(
اجزاي اصلي اين رخساره ميكروسكوپي را دانه‌هاي اسكلتي (در نمونه‌هاي مختلف بيش از 55 درصد است) به همراه سيمان اسپاري ريزبلور تشكيل مي‌دهند. از دانه‌هاي اسكلتي اين رخساره مي‌توان به تكستولاريا، ميليوليد، گاستروپد، اكينودرم ، خرده هاي روديست و ساير فرامينفر كف زي اشاره نمود. از عناصر فرعي اين رخساره ميكروسكوپي نيز مي‌توان به اُاُئيد (15-10 درصددر برش 2) پلوئيد (15-10 درصددر برش 3) و دانه‌هاي تخريبي كوارتز اشاره نمود. در برخي نمونه‌هاپديده دولوميتي شدن در اين رخساره ديده مي‌شود. محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي سد كربناته است. (شكل3B)
)Bioclast Lime Mudstone-۳ گل سنگ آهکی بيوكلاستي (
اجزاي تشكيل دهنده اين رخساره ميكروسكوپي را زمينه ميكريتي به همراه مقدار كمي دانه‌هاي اسكلتي شامل : ميليوليد، تكستولاريا، گاستروپد، اكينودرم، و دانه‌هاي تخريبي كوارتز (6-5 درصد) تشكيل مي‌دهند. محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي لاگون با انرژي پائين در نظر گرفته مي‌شود(شکل3C).
)Bioclast wackestone-۴وكستون بيوكلاستي
اجزاي اصلي اين رخساره ميكروسكوپي را دانه‌هاي اسكلتي (در نمونه‌هاي مختلف بين 20 تا 35 درصد متغير است) به همراه زمينه ميكريتي تشكيل مي‌دهند. دانه‌هاي اسكلتي شامل: اربيتولين، ميليوليد ، تكستولاريا ، گاستروپد، خرده روديست، جلبكهاي سبز و خرده اكينودرم مي‌باشد، از عناصر فرعي اين رخساره ميكروسكوپي نيز مي‌توان به دانه‌هاي تخريبي كوارتز (حدود 10 درصد در برش 2) اينتراكلاست (15-10 درصد در برشهاي 1و3) ، پلوئيد (10 درصد در برش 1) اشاره نمود محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي لاگون است.) 3D).
)Bioclast packstone-۵پكستون بيوكلاستي
اجزاي اصلي اين رخساره ميكروسكوپي را دانه‌هاي اسكلتي (در نمونه‌هاي مختلف بين 30 تا 60 درصد متغير است) به همراه زمينه ميكريتي تا سيمان ميكرواسپاري تشكيل مي‌دهند. دانه‌هاي اسكلتي شامل : ميليوليد، تكستولاريا، اربيتولين، اكينودرم ، گاستروپد، جلبكهاي سبزو ... مي‌باشد. از عناصر فرعي همراه اين رخساره نيز مي‌توان به پلوئيد، (15-10 درصد در برشهاي 1و2) اينتراكلاست (15-10 درصد) و دانه‌هاي تخريبي كوارتز (حدود 15 درصد در برش 1) اشاره نمود. محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي لاگون است. (شکل3E).
(Bioclast pelloid packstone)-۶ پكستون پلوييدي بيوكلاست دار
اين رخساره ميكروسكوپي در برش زمين‌شناسی3 گسترش زيادي دارد. اجزاي اصلي اين رخساره ميكروسكوپي را پلوئيد (حدود 30 درصد) و دانه‌هاي اسكلتي (25-20 درصد) به همراه زمينه ميكريتي تا سيمان ميكرواسپاري تشكيل مي‌دهند. دانه‌هاي اسكلتي شامل اربيتولين، تكستولاريا، ميليوليد ، اكينودرم، گاستروپد، خرده دوكفه‌اي، جلبكهاي سبز و ... مي‌باشد. از عناصر فرعي اين رخساره نيز مي‌توان به دانه‌هاي غيراسكلتي اينتراكلاست (5-3 درصد) اشاره نمود. محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي لاگون است. (شکل3F).
)Bioclast lime mudstone-۷گل سنگ آهکی بيوكلاستي(
اجزاي تشكيل دهنده اين رخساره ميكروسكوپي را زمينه ميكرايتي به همراه مقدار كمي (7-5 درصد) دانه اسكلتي مركب از اكينودرم، خرده روديست استراكد،گاستروپد، اسپيكول اسفنج و فرامينفر با پوسته هيالين تشكيل مي‌دهند. ميانگين درصد زمينه ميكرايتي در اين رخساره به حدود 95 درصد مي‌رسد. محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي محيط آرام(عميق ترين بخش درياي باز) است. (شکل3G).
۸-پكستون بيوكلاستي(Bioclast packstone)
. اجزاي اصلي اين رخساره را دانه‌هاي اسكلتي(در نمونه‌هاي مختلف بين 35 تا 50 درصد متغير است) به همراه زمينه ميكريتي تا سيمان ميكرواسپاري تشكيل مي‌دهند. وفور اكينودرم، خرده روديست و آثاركرم و بريوزوا در اين رخساره قابل توجه مي‌باشد. از عناصر فرعي اين رخساره ميكروسكوپي نيز مي‌توان به اينتراكلاست (5-8 درصد) پلوييد (2-3 درصد) و ااييد حدود يك درصد اشاره نمود. محيط تشكيل اين رخساره ميكروسكوپي جلوي سد به سمت درياي باز است. (شکل3H).
نتيجه گيري
۱-نهشته هاي كربناته كرتاسه منطقه مورد مطالعه شامل رخساره‌هاي ميكروسكوپي :وکستون بيوکلاستی ،پکستون بيوکلاستی ، پکستون پلوييدی بيوکلاستی ،گرينستون ااييدی ،گرينستون بيوکلاستی، گل سنگ آهکی بيوکلاستی مي باشد.
۲-با توجه به شرح رخساره‌ها و نوع محيط رسوبي مربوط به هر يك مي‌توان مشاهده نمود كه نهشته‌هاي كربناته كرتاسه در منطقه بطوركلي از رويهم قرارگيري رخساره‌هاي سدي، لاگون (تالاب) و درياي باز پديد آمده است.
۳-تغييرات عمودي رخساره‌ها در طي نهشته شدن اين رسوبات حاكي از نوسانات سطح دريا در هنگام رسوب‌گذاري است.
۴-رخساره هاي محيط لاگون معرف محيط با انرژي كم تا متوسط ، رخساره‌هاي محيط سدي معرف محيط با انرژي نسبتا زيادي و رخساره هاي محيط درياي بازداراي انرژي كمتري نسبت به رخساره هاي گرينستوني مي باشد
۵-با توجه به شرح رخساره ها و ويژگيهاي آنها مي توان محيط و مدل رسوبي رمپ حاشيه داررا براي نهشته هاي كرتاسه منطقه مورد مطالعه پيشنهاد نمود.
چکيده
به منظور تعيين رخساره ميكروسكوپي و محيط رسوبي نهشته‌های کربناتی کرتاسه در منطقه هفت‌قلعه )35 کيلومتری شمال خاورشهراراک(3 برش زمين شناسی مناسب از آن انتخاب و بررسی شدند: در شمال خاور، جنوب خاور و ديگری در مرکز منطقه مورد مطالعه.
اين نهشته ها با همبری آشکار دگرشيبی زاويه‌دار بر روی شيل و ماسه سنگهای تيره رنگ متعلق به گروه شمشک و باناپيوستگي فرسايشي زير سنگ آهک‌های ستبرلايه تا توده‌ای سنومانين قرار دارد و هم ارز رخساره ا ورگونين(Urgonian facies) مي باشد.نتايج كلي حاصل از مطالعه رخساره های ميکروسکوپی برش هاي مورد مطالعه نشان داد که بخش کربناتی نهشته‌های کرتاسه از 8رخساره ميکروسکوپی شامل :وکستون بيوکلاستی ،پکستون بيوکلاستی ، پکستون پلوييدی بيوکلاستی ، گل سنگ آهکی بيوکلاستی ، گرينستون ااييدی ،گرينستون بيوکلاستی ساخته شده است که در سه گروه محيطی سدی(Barrier)، لاگون(Lagoon) و دريای باز (Open Marine)قرار می‌گيرند.بررسي توالي‌هاي ميكروفاسيسي نيزموجب ارائه مدل رسوبي به صورت درياي كم عمق تا نسبتا عميق كربناته ازنوع رمپ‌هاي پرشيب شده است.
كلمات كليدي: هف قلعه - ميكروفاسيس - محيط رسوبي - رخساره ا ورگونين – كرتاسه-رمپ
Microfacies and depositional environment carbonate deposits of cretaceous In Haft ghalleh area (Northeast Arak )
Abstract:
In order to determination Microfacies and depositional Environment carbonate deposits of cretaceous In haftghalleh area (35 km of Northeast arak ) ,3 stratigraphic sections were measured: in northeast area,southeast area and center of area. this deposits overlie on dark sandstone &shale(shemshak group) with angular unconformity and underlies disconformably thick bedded to massive limestone of Cenomanian and involve Urogonian facies.The result of Microfacies studies show that carbonate part of Cretaceous sediments consist 8 Microfacies : Bioclast wackestone, Bioclast packstone, Bioclast pelloid packstone, Bioclast Lime Mudstone ,Ooid grainstone- Bioclast grainstone which indicate Lagoon - Open marine & Barrier environment.the sedimentological model in the region is interpretated tobe a shallow to deep water within rampic epicontinental platform.
Key words: Haftghalleh, Microfacies , depositional Environment , Urogonian facies, Cretaceous,ramp
منابع
-Dunham, R.J. (1962): Classification of Carbonate Rocks according to depositional texture. Am, Asso, Petrol, Geologists, Mem, I , Tulsa, Okla, pp. 108-121.
-Folk, R. L. (1962) :Spectral subdivision of limestone types,in Ham,W.E.,ed, Classification of Carbonate Rocks-A Symposium: Am.Asso. Petrol. Geologist Memoir 1,pp.62-84
-Folk,R.L.(1980):Petrology of Sedimentary rocks ,Hemphills,Austin Texas,182p.
-Lasemi ,Y.,Carozzi ,A.V.(1981):Carbonate microfacies and depositional environments of the Kinkaid Formation(Upper Mississippian) of the lllinois basin ,U.S.A.Vlll congreso geologico Actas ll:357-384.
-Lasemi,Y.,(1995):Platform Carbonates of the Upper Jurassic Mozdoran Formation in the Kopet Dagh Basin,NE Iran-facies,palaeoenvironments and sequences .j.Sediment. Geol.,99:151-164.
تبادل
لینک هوشمند
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
صفحه نخست
نويسنده: 